1) opłacanie zaliczek na zasadach ogólnych (z zastrzeżeniem, że inaczej zaliczki na zasadach ogólnych opłacają podatnicy opodatkowani według skali podatkowej, a inaczej podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym),

2) opłacanie zaliczek kwartalnych,

3) opłacanie zaliczek uproszczonych.

 

 

Tylko opłacanie zaliczek na zasadach ogólnych jest sposobem dostępnym dla wszystkich podatników. I tak:

1) zaliczki kwartalne mogą opłacać wyłącznie tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający w danym roku prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej,

2) zaliczki uproszczone mogą opłacać podatnicy, którzy przynajmniej w jednym z dwóch poprzednich lat złożyli zeznanie podatkowe z wykazanym dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej.

 

 

Zaliczki miesięczne i uproszczone podatnicy obowiązani są wpłacać do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki kwartalne podatnicy obowiązani są wpłacać do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. W obu przypadkach dotyczy to zaliczek za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego (zaliczki takie podatnicy obowiązani są wpłacać do dnia 20 stycznia następnego roku podatkowego), chyba że przed dniem 20 stycznia następnego roku podatkowego podatnik złoży zeznanie i – jeżeli w zeznaniu został wykazany podatek do zapłaty – zapłaci podatek wynikający z tego zeznania.

 

Opłacanie przez podatników opodatkowanych według skali podatkowej zaliczek na zasadach ogólnych charakteryzuje:

1) konieczność opłacania zaliczek dopiero począwszy od miesiąca, w którym dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej przekroczył 3089 zł (tj. kwoty stanowiącej iloraz 556,02 zł i 18%),

2) obliczanie zaliczek według stawki 18% (do momentu przekroczenia przez dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł) i stawki 32% (od momentu przekroczenia przez dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł),

3) uwzględnianie kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 556,02 zł (do momentu przekroczenia przez dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł),

4) obliczanie zaliczki za poszczególne miesiące w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

 

Osoba X uzyskuje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej i opłaca od nich zaliczki na zasadach ogólnych. Osoba ta w styczniu 2017 r. osiągnęła dochód w kwocie 2600 zł. Osoba ta nie musi opłacać zaliczki za ten miesiąc.

W kolejnym miesiącu osoba ta osiągnęła dochód w kwocie 3200 zł, a więc łączny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnięty przez tę osobę od początku roku wyniósł 5800 zł. Podatek obliczony według skali podatkowej od tej kwoty to 488 zł, a zatem za luty 2017 r. osoba, o której mowa, obowiązana jest do zapłacenia zaliczki w kwocie 488 zł pomniejszonej o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej przez tę osobę w lutym.

W marcu 2017 r. osoba X osiągnęła dochód w kwocie 3700 zł, a więc łączny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnięty przez tę osobę od początku roku wyniósł 9500 zł. Podatek obliczony według skali podatkowej od tej kwoty to 1154 zł, a zatem za marzec 2017 r. osoba, o której mowa, obowiązana jest do zapłacenia zaliczki w kwocie 666 zł (1154 zł – 488 zł) pomniejszonej o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej w marcu.

 

Opłacanie przez podatników opodatkowanych według skali podatkowej zaliczek na zasadach ogólnych charakteryzuje:

1) konieczność opłacania zaliczek dopiero począwszy od pierwszego miesiąca, w którym podatnik osiągnął dochód,

2) obliczanie zaliczek według stawki 19% (bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek),

3) obliczanie zaliczki za poszczególne miesiące w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

 

Załóżmy, że osoba X z poprzedniego przykładu uzyskuje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane podatkiem liniowym (i również opłaca od nich zaliczki na zasadach ogólnych). W związku z tym, że osoba ta w styczniu 2017 r. osiągnęła dochód w kwocie 2600 zł, jest ona obowiązana zapłacić zaliczkę za styczeń w kwocie 494 zł (2600 zł × 19%) pomniejszoną o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej przez osobę X w styczniu 2017 r.

W lutym 2017 r. osoba ta osiągnęła dochód w kwocie 3200 zł, a więc łączny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnięty przez tę osobę od początku roku wyniósł 5800 zł. Podatek obliczony według liniowej stawki 19% od tej kwoty to 1102 zł, a więc za luty 2017 r. osoba, o której mowa, obowiązana jest do zapłacenia zaliczki w kwocie 608 zł (1102 zł – 494 zł) pomniejszonej o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej przez tę osobę w lutym.

W marcu 2017 r. osoba X osiągnęła dochód w kwocie 3700 zł, a więc łączny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnięty przez tę osobę od początku roku wyniósł 9500 zł. Podatek obliczony według liniowej stawki 19% to 1805 zł, a więc za marzec 2017 r. osoba, o której mowa, obowiązana jest do zapłacenia zaliczki w kwocie 703 zł (1805 zł – 494 zł – 608 zł) pomniejszonej o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej w marcu.

 

Do wyboru opłacania zaliczek kwartalnych uprawnieni są tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Za małych podatników uważa się podatników, u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Kwotę tę przelicza się na określonych przepisami zasadach i jest ona stała dla poszczególnych lat. Przykładowo, w 2017 r. kwota ta wynosi 5.157.000 zł, a więc małymi podatnikami są w 2017 r. podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła w 2016 r. 5.015.000 zł.

 

Wartość sprzedaży brutto u osoby X wyniosła w 2016 r. 3.600.000 zł. Osoba ta ma w 2017 r. status małego podatnika i mogła na początku 2017 r. wybrać opłacanie zaliczek kwartalnych, względnie – jeżeli w 2016 r. opłacała zaliczki kwartalne – może w 2017 r. kontynuować opłacania zaliczek kwartalnych.

 

O wyborze opłacania zaliczek kwartalnych uprawnieni podatnicy obowiązani są zawiadomić właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego (w formie pisemnej lub – od 19 maja 2016 r. – na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarcze, czyli w ramach zmiany wniosku CEIDG-1). Aby takie zawiadomienie było skuteczne, musi zostać dokonane:

1) do dnia 20 lutego roku podatkowego – w przypadku podatników kontynuujących prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej rozpoczętej w poprzednich latach,

2) do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu – w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku.

 

 

Teoretycznie skuteczne zawiadomienie o wyborze opłacania zaliczek kwartalnych jest wiążące przez cały rok, tj. podatnik, który wybrał opłacanie zaliczek kwartalnych, powinien zaliczki kwartalne opłacać po zakończeniu kwartału przez cały rok. W praktyce jednak nie ma przeszkód, aby podatnicy dokonywali „przedpłat” zaliczek wcześniej, w tym aby – mimo wyboru opłacania zaliczek kwartalnych – wpłacali zaliczki miesięczne.

Skuteczny wybór opłacania zaliczek kwartalnych dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi (w formie pisemnej lub – od 19 maja 2016 r. – na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarcze, czyli w ramach zmiany wniosku CEIDG-1) właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek. Nie jest zatem konieczne zawiadamianie co roku o wyborze opłacania zaliczek kwartalnych.

 

 

Zaliczki kwartalne opłacane są na analogicznych zasadach jak zaliczki na zasadach ogólnych, z zastrzeżeniem, że – jak wskazuje ich nazwa – są one opłacane za kwartały (kwartały kalendarzowe), a nie za miesiące. I tak, podatnicy opodatkowani według skali podatkowej:

1) opłacają zaliczki począwszy od kwartału, w którym dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej przekroczył 3089 zł (tj. kwoty stanowiącej iloraz 556,02 zł i 18%),

2) obliczają zaliczki według stawki 18% (do momentu przekroczenia przez dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł) i stawki 32% (od momentu przekroczenia przez dochód z działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł),

3) uwzględniają kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 556,02 zł (do momentu przekroczenia przez dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty 85.528 zł),

4) obliczają zaliczki za poszczególne kwartały w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za kwartały poprzedzające.

 

Natomiast podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym:

1) opłacają zaliczki począwszy od kwartału, w którym osiągną dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej,

2) obliczają zaliczki według stawki 19% (bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek),

3) obliczają zaliczki za poszczególne kwartały w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za kwartały poprzedzające.

Zaliczki kwartalne są dla podatników bardziej opłacalne niż zaliczki miesięczne, gdyż ich opłacanie pozwala podatnikom przez dodatkowy czas korzystać ze środków finansowych, które – gdyby zaliczki były opłacane za okresy miesięczne – musiałyby zostać wpłacone na rachunek urzędu skarbowego. Z drugiej jednak strony opłacanie zaliczek kwartalnych wymaga od podatników pewnego zdyscyplinowania, gdyż zamiast płacić mniejsze kwoty raz na miesiąc muszą oni raz na kwartał wpłacać kwotę znacznie większą (sumę zaliczek miesięcznych).

 

Opłacać zaliczki w formie uproszczonej mogą podatnicy, którzy w zeznaniu podatkowym złożonym w jednym z dwóch poprzednich lat wykazali dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej przekraczający 3089 zł (tj. dochód w kwocie stanowiącej iloraz 556,02 zł i 18%). A zatem ten sposób opłacania zaliczek na podatek nie jest dostępny dla podatników, którzy ani w poprzednim roku, ani w roku o dwa lata wcześniejszym nie złożyli zeznania podatkowego z kwotą dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej przekraczającą 3089 zł. Wyklucza to możliwość opłacania zaliczek w uproszczonej formie przez:

 

1) podatników rozpoczynających w danym roku prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej oraz podatników, którzy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w roku poprzedzającym dany rok (wyłączenie możliwości opłacania zaliczek uproszczonych przez takich podatników wynika zresztą wprost z przepisów),

2) podatników, którzy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej dwa lata przed danym rokiem, którzy w zeznaniu złożonym w poprzednim roku wykazali stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej albo dochód z tej działalności nieprzekraczający 3089 zł,

3) podatników, którzy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej trzy lata lub więcej przed danym rokiem, którzy w zeznaniach złożonych w dwóch poprzednich latach wykazali stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej lub dochód z tej działalności nieprzekraczający 3089 zł.

 

 

Opłacanie zaliczek w formie uproszczonej jest opłacalne dla podatników, którzy w danym roku uzyskają dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wyższy niż dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu, na którego podstawie obliczone będą zaliczki uproszczone (im większa różnica, tym większa jest korzyść z opłacania zaliczek uproszczonych). I odwrotnie, opłacanie zaliczek w tej formie nie jest opłacalne dla podatników, którzy w danym roku uzyskają dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej niższy niż dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu, na którego podstawie obliczone będą zaliczki uproszczone (im większa różnica, tym bardziej niekorzystne jest opłacanie zaliczek uproszczonych).

Powoduje to, że podatnicy nigdy nie mogą być do końca pewni opłacalności wyboru opłacania zaliczek w uproszczonej formie albo rezygnacji z opłacania zaliczek w tej formie. Może się bowiem zdarzyć, że podatnik wybierze opłacanie zaliczek w tej formie, zakładając, że uzyska w danym roku dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wyższy niż dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu, na którego podstawie obliczone będą zaliczki uproszczone, a będzie odwrotnie i podatnik straci na wyborze opłacania zaliczek w uproszczonej formie. Może się również zdarzyć, że podatnik zrezygnuje z opłacania zaliczek w uproszczonej formie, zakładając, że uzyska w danym roku dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej niższy niż dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu, na którego podstawie obliczone będą zaliczki uproszczone, a będzie odwrotnie i podatnik straci na rezygnacji z opłacania zaliczek w uproszczonej formie.

 

Osoba fizyczna korzystająca z opodatkowania podatkiem liniowym wybrała w 2017 r. opłacanie zaliczek w formie uproszczonej. Wysokość zaliczek w formie uproszczonej osoba ta obliczyła w oparciu o dochód (dochód wykazany w złożonym w 2016 r. zeznaniu PIT-36L za 2015 r.) w wysokości 120.000 zł, a więc łącznie przez cały 2017 r. rok osoba ta zapłaci zaliczki w kwocie 22.800 zł (120.000 zł × 19%) pomniejszonej o sumę podlegających odliczeniu części składek zdrowotnych zapłaconych przez podatnika w 2017 r. Dla osoby tej:

1) wybór zaliczek uproszczonych będzie opłacalny, jeżeli uzyskany przez nią w 2017 r. dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej przekroczy 120.000 zł; np. w przypadku uzyskania dochodu w kwocie 160.000 zł osoba ta zapłaci zaliczki w kwocie 22.800 zł (pomniejszonej o sumę podlegających odliczeniu części składek zdrowotnych), zamiast kwoty 30.400 zł (pomniejszonej o sumę podlegających odliczeniu części składek zdrowotnych),

2) wybór zaliczek uproszczonych nie będzie opłacalny, jeżeli uzyskany przez nią w 2017 r. dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej będzie niższy od 120.000 zł; np. w przypadku uzyskania dochodu w kwocie 95.000 zł osoba ta zapłaci zaliczki w kwocie 22.800 zł (pomniejszonej o sumę podlegających odliczeniu części składek zdrowotnych), zamiast kwoty 18.050 zł (pomniejszonej o sumę podlegających odliczeniu części składek zdrowotnych).

 

O wyborze opłacania zaliczek uproszczonych uprawnieni podatnicy obowiązani są zawiadomić (w formie pisemnej lub – od 19 maja 2016 r. – na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarcze, czyli w ramach zmiany wniosku CEIDG-1) właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego. Aby takie zawiadomienie było skuteczne, musi zostać dokonane do dnia 20 lutego roku podatkowego.

 

 

Zawiadomienie o wyborze opłacania zaliczek uproszczonych jest wiążące przez cały rok, tj. podatnik, który wybrał opłacanie zaliczek uproszczonych, nie może w ciągu roku zmienić zasad opłacania zaliczek na zasady ogólne lub opłacanie zaliczek kwartalnych. Zmiana taka możliwa jest dopiero w kolejnym roku.

 

 

Skuteczny wybór opłacania zaliczek uproszczonych dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi w formie (w formie pisemnej lub – od 19 maja 2016 r. – na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarcze, czyli w ramach zmiany wniosku CEIDG-1) właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek. Nie jest zatem konieczne zawiadamianie co roku o wyborze opłacania zaliczek uproszczonych.

 

 

Wysokość zaliczek uproszczonych jest co do zasady stała przez cały rok, tj. wynosi 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej (w przypadku podatników, których dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane są według skali podatkowej) albo stawki 19% (w przypadku podatników, których dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane są podatkiem liniowym) od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w:

1) zeznaniu złożonym w poprzednim roku – jeżeli w zeznaniu tym podatnicy wykazali dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie przekraczającej 3089 zł,

2) zeznaniu złożonym w roku o dwa lata wcześniejszym – jeżeli w zeznaniu złożonym w poprzednim roku podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie przekraczającej 3089 zł.

Tak obliczoną kwotę zaliczki podatnicy zmniejszają o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej w danym miesiącu.

 

Osoba X w złożonym w 2016 r. zeznaniu PIT-36L za 2015 r. wykazała dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie 112.300 zł. Osoba ta wybrała w 2017 r. opłacanie zaliczek uproszczonych. Oznacza to, że osoba ta za wszystkie miesiące 2017 r. obowiązana jest wpłacać zaliczki na podatek w kwocie 1778 zł (112.300 zł × 19% = 21.337 zł; 21.337 zł × 1/12 = 1778 zł, po zaokrągleniu do pełnych złotych) pomniejszonej o podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej zapłaconej przez podatnika w danym miesiącu.

 

(...)