Projekt zakłada wprowadzenie następujących głównych grup zmian:

a) zastąpienie dotychczasowych papierowych dokumentów dostawy, elektronicznymi dokumentami e-DD obsługiwanymi przez nowy system informatyczny nadzorowany przez Ministra Finansów.

b) uwzględnienie dla potrzeb akcyzy Nomenklatury Scalonej w wersji z 2017 r.

c) wprowadzenie dodatkowego zwolnienia dla ubytków wyrobów akcyzowych

d) zmniejszenie obciążeń dokumentacyjnych

Wydaje się, że najistotniejszą zmianą wśród tych, które dotyczą akcyzy jest zamiar wprowadzenia narzędzi informatycznych w zakresie dokumentowania obrotu wyrobami akcyzowymi korzystającymi ze zwolnienia od akcyzy oraz objętymi zerową stawką akcyzy, ze względu na przeznaczenie. Tym samym narzędzia informatyczne mają zastąpić dotychczasowe papierowe dokumenty dostawy stosowane w tego rodzaju obrocie. Zgodnie z projektowanymi zmianami, papierowy dokument dostawy ma być zastąpiony dokumentem elektronicznym (tj. e-DD), do którego przesyłania służyć będzie administrowany przez Ministra Finansów, krajowy system teleinformatyczny. Definicję e-DD wprowadza art. 2 ust. 1 pkt 18a, zaś systemu teleinformatycznego – art. 2 ust. 1 pkt 26 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym – dalej jako u.p.a. w projektowanym brzmieniu. W efekcie powyższego, przemieszczanie oraz dokumentowanie wysyłki i odbioru wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy lub objętych zerową stawką, ze względu na przeznaczenie, odbywać się będzie na takich zasadach, jak przemieszczanie wyrobów akcyzowych objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy w ramach systemu EMCS funkcjonującego na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 684/2009 z 24.07.2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy Rady 2008/118/WE w odniesieniu do skomputeryzowanych procedur przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Tryb posługiwania się dokumentami e-DD uregulowany będzie w nowym rozdziale 7a umieszczonym w ramach działu III (art. 83b-83o u.p.a. w projektowanym brzmieniu).

Schemat przemieszczania wyrobów akcyzowych, w związku z obrotem którymi wymagane będzie posługiwanie się e-DD, będzie wyglądał w ten sposób, że podmiot wysyłający zobowiązany będzie do sporządzenia e-DD i przesłania do systemu teleinformatycznego projektu e-DD, który jeżeli będzie zawierał prawidłowe i kompletne dane, otrzyma numer referencyjny i zostanie automatycznie przesłany do podmiotu wysyłającego oraz odbierającego.

Przemieszczanie wyrobów akcyzowych odbywać się będzie na podstawie wydruku dokumentu e-DD. Odbiorca, po dostarczeniu mu wyrobów, będzie przesyłał do systemu teleinformatycznego raport ich odbioru, który jeżeli będzie zawierał kompletne i prawidłowe dane, zostanie automatycznie przesłany z systemu teleinformatycznego do podmiotu odbierającego oraz wysyłającego. Raport ten zastąpi dotychczasowy wymóg podpisu na papierowym dokumencie dostawy.

Za pośrednictwem systemu teleinformatycznego odbywać się będzie także komunikowanie o zamiarze przeprowadzenia przez naczelnika urzędu celnego kontroli odebranych wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie lub wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy opodatkowanych zerową stawą akcyzy ze względu na ich przeznaczenie.

Zmiany w zakresie elektronicznego dokumentu e-DD oraz obsługi systemu teleinformatycznego mają wejść w życie od 1 października 2017 r.

Poza uregulowaniem procedury posługiwania się e-DD za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, wprowadzone zostanie szereg zmian w przepisach szczególnych, uwzględniających zastąpienia dokumentu dostawy elektronicznym e-DD.

 

Zgodnie z dotychczasowymi zapisami art. 3 ust. 1 u.p.a. dla celów poboru akcyzy (a także oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy oraz do wiążących informacji akcyzowych) stosuje się klasyfikację w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN) zgodną z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z 23.07.1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

Jednocześnie zgodnie z art. 3 ust. 2 u.p.a. zmiany w Nomenklaturze Scalonej (CN) nie powodują zmian w opodatkowaniu akcyzą (o ile nie zostało to określone wprost w ustawie). W praktyce oznacza to, że dla celów akcyzy stosuje się Nomenklaturę Scaloną (CN) w wersji obowiązującej na rok 2009. Wynika to z tego, że obecnie obowiązująca u.p.a. weszła w życie w 2009, a wspomniany przepis art. 3 ust. 2 u.p.a. niejako „blokuje” implementację znowelizowanych wersji Nomenklatury Scalonej dla potrzeb akcyzy. Mimo więc corocznego aktualizowania Nomenklatury Scalonej (CN), co do zasady nie miało to jak dotąd wpływu na akcyzę.

W wyniku planowanej zmiany podstawową wersją Nomenklatury Scalonej (CN) mającą znaczenie dla potrzeb akcyzy ma być Nomenklatura Scalona (CN) w wersji z 2017 r. wynikająca z rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1821 z dnia 6 października 2016 r. zmieniającego załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

Jednocześnie zachowana ma być zasada wyrażona w art. 3 ust. 2 u.p.a., co oznacza, że późniejsze aktualizacje Nomenklatury Scalonej nie będą miały wpływu na akcyzę, gdyż bazą będzie jej wersja z 2017 r. (chyba, że ustawodawca ponownie zaktualizuje ustawę, bądź też przyjmie jako zasadę corocznego aktualizowania art. 3 u.p.a. w ślad za aktualizacją samej Nomenklatury Scalonej).

Omawiane zmiany miałyby wejść w życie 1 czerwca 2017 r.

 

Zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.a. jedną ze szczególnych czynności opodatkowanych podatkiem akcyzowych jest powstanie ubytków wyrobów akcyzowych w rozumieniu art. 2 pkt 20 u.p.a. W rzeczywistości jednak opodatkowanie dotyczy nadmiernych ubytków ponad pewną normę uznaną przez ustawodawcę za dopuszczalną. Wynika to z art. 30 ust. 4 u.p.a., który wprowadza zwolnienie z akcyzy ubytków wyrobów akcyzowych m.in. do wysokości ustalonej dla danego podmiotu przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 85 ust. 1 pkt 1 albo ust. 2 pkt 1 lit a) u.p.a. Te ostatnie przepisy regulują tryb wydawania przez naczelnika urzędu celnego z urzędu bądź na wniosek podatnika, decyzji w zakresie norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych.

Oznacza to, że przekroczenie norm ubytków skutkuje w obecnym stanie prawnym ich opodatkowaniem, nawet jeśli te dodatkowe ubytki wynikają z właściwości fizykotechnicznych procesu produkcyjnego.

Obecne rozwiązanie było krytykowane jako niezgodne z art. 7 ust. 4 dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG, który to przepis stawia poza zakresem opodatkowania akcyzą całkowite zniszczenia lub nieodwracalne utraty wyrobów akcyzowych objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli zniszczenie lub utrata wynikają z właściwości tych wyrobów, nieprzewidzianych okoliczności lub działania siły wyższej lub wynikają z zezwolenia udzielonego przez właściwe organy państwa członkowskiego. Brak jest przy tym limitów takich strat.

Projekt zakłada wprowadzenie w art. 30 ust. 4a u.p.a. w projektowanym brzmieniu dodatkowego zwolnienia odnoszącego się do ubytków przekraczających dopuszczalne normy, o których mowa w decyzjach określonych na podstawie art. 85 ust. 1 pkt 1 albo ust. 2 pkt 1 lit a) u.p.a. Warunkiem jest jednak aby podmiot udowodnił naturalny charakter tych ubytków wynikający z właściwości tych wyrobów. Można więc stwierdzić, że ustawodawca zamierza wyjść naprzeciw zgłaszanym postulatom dostosowania polskiej regulacji do regulacji z dyrektywy horyzontalnej. Zmiana powyższa ma wejść w życie 1 czerwca 2017 r.

 

Poza merytorycznymi zmianami opisanymi wcześniej, projekt zakłada także wprowadzenie kliku zmian o charakterze ułatwień dokumentacyjnych. Poniższe zestawienie prezentuje te zmiany.

 

Wśród pozostałych zmian warto wspomnieć o zamiarze wprowadzenia definicji „zużywającego podmiotu gospodarczego”, która ma się znaleźć w projektowanym art. 2 ust. 1 pkt 22a u.p.a. Będzie się ona odnosiła do podmiotu polskiego, który zużywa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do u.p.a., opodatkowane zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie do celów uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy. Konsekwencją wprowadzenia powyższej zmiany będą zmiany w poszczególnych przepisach, które odnosiły się dotychczas ogólnie do podmiotu zużywającego wyroby akcyzowe na cele działalności gospodarczej (np. w art. 40 ust. 1 pkt 1a u.p.a., w art. 89 ust. 2 pkt 1-6 u.p.a.).

 

 

 

(...)