Przewidziano dwie podstawowe grupy pojazdów spełniających kryterium wyłącznego użytkowania do celów działalności gospodarczej.
Pierwszą grupę pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej stanowią pojazdy, których sposób wykorzystania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach używania pojazdów, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, tj. do czynności o charakterze osobistym lub do innej działalności niż gospodarcza (np. zadania własne jednostek samorządu terytorialnego). Dodatkowo sposób wykorzystania pojazdu powinien być potwierdzony prowadzoną przez podatnika - dla takiego auta - ewidencją przebiegu oraz złożeniem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego informacji o pojeździe na formularzu VAT-26.
Co do zasady pojazdem uznanym za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej - na podstawie prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu - może być każdy pojazd samochodowy, zarówno osobowy, ciężarowy, jak i motocykl.
W celu wyeliminowania wykorzystywania do użytku prywatnego posiadanych w przedsiębiorstwie pojazdów samochodowych można przykładowo wprowadzić regulaminy wykorzystania samochodów służbowych, podpisać odrębne umowy z pracownikami lub wdrożyć zarządzenia co do dysponowania służbową flotą samochodową. Należy jednak pamiętać, że same działania o charakterze formalnym nie zwalniają podatnika od przedsięwzięcia pewnych działań faktycznych mających na celu weryfikację czy kontrolę podjętych decyzji. Działania te muszą być dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa i sposobu używania pojazdów do prowadzonej działalności. Określone przez przedsiębiorcę zasady użytkowania pojazdów powinny potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany do celów działalności i obiektywnie nie ma możliwości wykorzystywania go np. do użytku prywatnego przez pracowników czy samego podatnika - w przypadku prowadzenia działalności przez osobę fizyczną.
 
 
Fakt wykorzystywania pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej jest rozpatrywany w kategoriach obiektywnych, tj. badana jest możliwość użycia danego pojazdu do celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. do celów prywatnych. Według organów podatkowych, jeżeli nawet potencjalnie będzie istniała możliwość takiego użytkowania, pojazd jest uznawany za wykorzystywany w sposób "mieszany", czyli wykorzystywany również do innych celów niż prowadzona działalność gospodarcza.
Okolicznościami potwierdzającymi obiektywny brak możliwości użycia pojazdu w celach innych niż działalność gospodarcza mogą być np.:
• obowiązek zostawiania przez pracowników pojazdów po godzinach pracy na parkingach służbowych, bez możliwości korzystania z nich poza tymi godzinami, w szczególności w weekendy czy podczas urlopów,
• nadzór nad używaniem pojazdów w trakcie wykonywania obowiązków służbowych, przykładowo za pomocą GPS,
• w przypadku tzw. pojazdów lotniskowych możliwość ich użytkowania przez służby lotniska wyłącznie do przemieszczenia się po płycie lotniska, bez możliwości wyjazdu poza jego teren.

 
Nie można natomiast uznać pojazdów za obiektywnie wykorzystywane wyłącznie do prowadzonej działalności gospodarczej w następujących sytuacjach:
• ustalenie zasad używania pojazdów, wobec braku jakichkolwiek zabezpieczeń gwarantujących ich przestrzeganie, np. samo istnienie zakazu używania pojazdów do celów prywatnych bez żadnej weryfikacji przez pracodawcę faktycznego wykorzystania pojazdów, czy wprowadzenia realnych, technicznych barier korzystania z nich (np. brak dostępu do służbowego parkingu poza godzinami pracy bez odrębnej zgody na piśmie przez pracodawcę),
• prowadzenie działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania i posiadanie wyłącznie jednego pojazdu powoduje, że w praktyce nie jest możliwe obiektywne zagwarantowanie wykluczenia użytku prywatnego takiego pojazdu (wyjazd na urlop, korzystanie z pojazdu przez członków rodziny itp.).
Nie stanowi podstawy do odliczenia VAT w pełnej wysokości sam fakt zgłoszenia pojazdu do właściwego naczelnika urzędu skarbowego na formularzu VAT-26 i prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu, ponieważ nie przesądza o faktycznym wykorzystaniu samochodu wyłącznie do działalności gospodarczej bez wskazania reguł oraz zabezpieczeń wprowadzonych w celu wyeliminowania użytku prywatnego.
Przykład 1. Wyłącznie ewidencja przebiegu pojazdu
Spółka podpisała umowę leasingu operacyjnego na flotę samochodową dla swoich przedstawicieli handlowych. Spółka deklaruje wykorzystywanie samochodów wyłącznie do celów działalności gospodarczej i na dowód może przedstawić ewidencję przebiegu wszystkich pojazdów. Spółce nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu rat leasingowych, ponieważ ewidencja jest tylko jednym z dwóch warunków koniecznych uprawniających do pełnego odliczenia VAT.
Przykład 2. Wyłącznie polityka użytkowania samochodów
Spółka podpisała umowę leasingu operacyjnego na flotę samochodową dla swoich przedstawicieli handlowych. Spółka deklaruje wykorzystywanie samochodów wyłącznie do celów działalności gospodarczej. W tym celu stworzyła politykę użytkowania samochodów służbowych, która zabrania pracownikom wykorzystywania samochodów do celów prywatnych. Spółce nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu rat leasingowych, ponieważ polityka spółki powinna zostać dodatkowo potwierdzona prowadzeniem ewidencji przebiegu każdego z pojazdów. Dopiero sposób wykorzystywania samochodów określony w wewnętrznej polityce spółki zabraniający wykorzystywania samochodów do celów prywatnych, potwierdzony prowadzoną dla każdego z pojazdów ewidencją przebiegu uprawni spółkę do odliczenia VAT z tytułu rat leasingowych w pełnej wysokości.
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, publikowanymi na stronach Ministerstwa (Broszura informacyjna Ministerstwa Finansów pt. Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, opublikowana 8 kwietnia 2014 r. na stronie: http://www.finanse.mf.gov.pl) - użytek prywatny musi zostać całkowicie wyeliminowany. Jakakolwiek możliwość użytku do innych celów niż działalność gospodarcza jest dyskwalifikująca dla uzyskania pełnego prawa do odliczenia VAT. Dotyczy to również sytuacji, gdy osobiste użytkowanie będzie się ograniczało do minimum.
W praktyce oznacza to, że polityka użytkowania powinna zakładać całkowite uniemożliwienie korzystania z pojazdów w innych celach niż działalność gospodarcza. Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (zob. interpretację indywidualną przepisów wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 lipca 2014 r., IPPP1/443-431/14-5/ISZ; podobnie również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej przepisów z dnia 9 września 2014 r., ILPP5/443-132/14-4/KG), jeżeli z procedur nie wynika, że pojazd przez cały czas jest całkowicie pod kontrolą osoby nadzorującej jego wykorzystanie, samej kontroli nie poddano całego okresu wykorzystania pojazdu, to "wnioskodawca wprawdzie wprowadził procedury, które mówią o tym, jak powinno przebiegać użycia pojazdu do wykonania usługi marketingowej. Jednakże z przedstawionych przez Wnioskodawcę procedur i sprawowanego nadzoru nie wynika całkowite wyeliminowanie możliwości użytku prywatnego przez osobę uprawnioną do używania pojazdu".

Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu jest jedynie potwierdzeniem sposobu użytkowania pojazdów samochodowych do celów związanych wyłącznie z działalnością gospodarczą i ma na celu zagwarantowanie oraz udokumentowanie takiego sposobu użytkowania. 

(...)

Dowiedz się więcej z książki
Rozliczanie podatku VAT związanego z pojazdami samochodowymi
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł