Zasady odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych są szczególne. Spowodowane jest to tym, że:

1) wydatki na nabycie paliwa należą do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, w których przypadku kwota podatku naliczonego ograniczona jest, co do zasady, do 50% (zob. art. 86a ust. 1 w zw. z art. 86a ust. 2 pkt 3 u.p.t.u.),

2) w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. wyłączona jest, co do zasady, możliwość odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów osobowych oraz niektórych innych pojazdów samochodowych (zob. art. 12 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2014 r. poz. 312 – dalej u.z.u.p.t.u.).

W konsekwencji z punktu widzenia odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa pojazdy samochodowe do końca czerwca 2015 r. podzielić można na trzy grupy:

1) pojazdy samochodowe uprawniające do odliczania całej kwoty podatku z tytułu nabywania oraz importu paliwa wykorzystywanego do ich napędu,

2) pojazdy samochodowe nieuprawniające do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu oraz imporcie paliwa wykorzystywanego do ich napędu,

3) pojazdy samochodowe, w których przypadku kwota podatku naliczonego przy nabywaniu oraz imporcie paliwa wykorzystywanego do ich napędu ograniczona jest do 50%.

 

Do pojazdów uprawniających do odliczania całej kwoty podatku z tytułu nabywania oraz importu paliwa wykorzystywanego do ich napędu należą:

1) pojazdy samochodowe, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony (takie pojazdy samochodowe nie są bowiem od 1 kwietnia 2014 r. pojazdami samochodowymi w rozumieniu u.p.t.u. – zob. art. 2 pkt 34 u.p.t.u.),

2) pojazdy samochodowe wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a u.p.t.u.),

3) pojazdów samochodowe konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (czyli autobusy) (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. b. u.p.t.u.).

Odnośnie drugiej z wymienionych grup wskazać należy, że do grupy tej należą pojazdy samochodowe uważane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na konstrukcję (zob. art. 86a ust. 4 pkt 2 u.p.t.u.) oraz pojazdy samochodowe uważane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na sposób wykorzystywania (zob. art. 86a ust. 4 pkt 2 u.p.t.u.).

Jak wynika z art. 86a ust. 9 u.p.t.u. oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika – dalej r.p.w., do pojazdów samochodowych uważanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na konstrukcję należą:

1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,

2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,

3) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

4) pojazdy specjalne o przeznaczeniach: agregat elektryczny/spawalniczy, do prac wiertniczych, koparka, koparko-spycharka, ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych oraz żuraw samochodowy,

5) pojazdy specjalne o przeznaczeniu pogrzebowy, jeżeli mają jeden rząd siedzeń albo ich dopuszczalna masa całkowita jest większa niż 3 tony,

6) pojazdy specjalne o przeznaczeniu bankowóz typu A lub B, jeżeli mają jeden rząd siedzeń albo ich dopuszczalna masa całkowita jest większa niż 3 tony.

Dodać należy, że w przypadku trzech pierwszych z wymienionych pojazdów wskazać należy, że spełnienie określonych przepisami wymagań stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (zob. art. 86a ust. 10 pkt 1 u.p.t.u.).

Kwestią sporną jest czy przeprowadzenie takiego dodatkowego badania technicznego stanowi warunek dokonywania pełnych odliczeń od wydatków dotyczących tych pojazdów. Na gruncie przepisów obowiązujących wcześniej przyjmowano, że nie (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 lipca 2012 r., ILPP2/443-447/12-4/MR). W mojej ocenie rzecz ma się tak nadal na gruncie przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2014 r., tj. że z punktu widzenia możliwości dokonywania pełnych odliczeń nie będzie miało znaczenia kiedy przeprowadzone będzie dodatkowe badanie techniczne. Nowe przepisy mają co prawda nieco inne brzmienie, lecz zmiana ta nie uzasadnia zmiany podejścia do powyższej kwestii.

Tymczasem w dniu 17 września 2014 r. Ministerstwo Finansów opublikowało pismo (stanowiące odpowiedź na interpelację poselską nr 28072), w którym wyjaśniło, że „w momencie uzyskania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie wymagań wskazanych w ustawie oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym taki pojazd spełnia wymagania dla uznania go, ze względu na konstrukcję, za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Podatek naliczony od wydatków związanych z takim pojazdem może być wówczas w całości odliczany na podstawie art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług". Jednocześnie Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że „podatnik, który stosował ograniczenie w odliczaniu podatku do wysokości 50% kwoty podatku uzyskuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku od wydatków ponoszonych od momentu uzyskania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie przez pojazd wymagań wskazanych w ustawie oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym".

Podobne stanowisko Ministerstwo Finansów zajęło także w kwestii przeprowadzania dodatkowych badań technicznych samochodów nabytych od 1 kwietnia 2014 r. Ze wskazanego pisma wynika, że dodatkowe badanie techniczne należy dla takich samochodów przeprowadzić niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie złożenia deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiło nabycie samochodu. W przypadku naruszenia tego terminu do momentu przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego kwota podatku naliczonego od wydatków dotyczących danego samochodu jest – zdaniem Ministerstwa Finansów – ograniczona do 50% (chyba że spełnione są warunki dokonywania pełnych odliczeń od wydatków dotyczących pozostałych pojazdów samochodowych, w tym prowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu).

Drugą grupę pojazdów samochodowych uważanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika stanowią pojazdy samochodowe (w tym samochody osobowe), których sposób wykorzystania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (zob. art. 86a ust. 4 pkt 1 u.p.t.u.). Pojazdy należące do drugiej z wymienionych grup należy, co do zasady, zgłaszać naczelnikom urzędu skarbowego składając informacje VAT-26 (zob. art. 86a ust. 12 u.p.t.u.). Jest to w istocie warunek dokonywania pełnych odliczeń od tych pojazdów, gdyż – jak stanowi art. 86a ust. 13 u.p.t.u. – w przypadku niezłożenia w terminie informacji VAT-26 uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia. A zatem warunki uznania pojazdu samochodowego za należący do tej grupy to, co do zasady:

1) wykorzystywanie pojazdu w sposób wykluczający jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,

2) prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu,

3) zgłoszenie pojazdu naczelnikowi urzędu skarbowego informacją VAT-26.

Dwa) ostatnie warunki nie obowiązują jednak zawsze. Po pierwsze, nie dotyczą one pojazdów przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży, sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika albo oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli – odpowiednio - odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika (zob. art. 86a ust. 5 pkt 1 u.p.t.u.). Po drugie, nie dotyczą one pojazdów wskazanych przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 maja 2014 r. w sprawie przypadków, w których nie stosuje się warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, tj. pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi o przeznaczeniu:

1) pomoc drogowa, mających nadwozie konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu uszkodzonych pojazdów,

2) pogrzebowy, innych niż określone w § 2 pkt 1 r.p.w., jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej podatnika wykorzystującego te pojazdy są usługi pogrzebowe,

3) bankowóz - wyłącznie typu A i B, innych niż określone w § 2 pkt 2 r.p.w., jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej podatnika wykorzystującego te pojazdy jest transport wartości pieniężnych

- jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, i jeżeli spełnione są warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla tych przeznaczeń.

(...)

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy